Là một người hoạt động trong lĩnh vực đào tạo và tư vấn, với tư cách [tự xưng] là một chuyên gia thực dụng về tâm lý học hành vi trong môi trường kinh doanh, Chó Sói có cơ hội tiếp xúc và làm việc với rất nhiều nhà quản lý, điều hành doanh nghiệp; đồng thời nhận ra kha khá nghịch lý, sai lầm vẫn đang tồn tại trong giới kinh doanh.
Nghịch lý/sai lầm đầu tiên (thường được gọi bằng “Nguyên lý Peter”, do tiến sĩ Laurance J. Peter đề ra vào cuối những năm 60 của thế kỷ trước), đó là: Một nhân viên [có năng lực chuyên môn] sẽ liên tục được thăng chức cho đến khi đạt đến một vị trí mà anh ta không đủ năng lực để thực thi công việc.
Tức là, cho những người giỏi chuyên môn thăng chức lên làm công việc quản lý. Và, thực tế cho thấy, đa phần họ rất tệ trong vai trò quản lý.
Bởi, như Chó Sói đã từng nói, kỹ năng quản lý và kỹ năng chuyên môn là hai khía cạnh hoàn toàn khác nhau. Bạn không thể từ một Designer giỏi lên làm Giám đốc Sáng tạo, nếu chưa được chứng thực về kỹ năng quản lý.
Nhưng rất nhiều công ty lại có phương cách thăng chức như vậy, dẫn đến việc một người giỏi chuyên môn nhưng thiếu năng lực quản lý chỉ còn hai lựa chọn sau: hoặc nghỉ việc, hoặc thăng chức cho những người thiếu năng lực [quản lý] khác lên, gánh bớt phần công việc của họ, sau đó trở nên lười biếng và trì trệ.
Vậy, làm cách nào để cản bớt nguyên lý Peter?
Điều này không mới, nhưng ít doanh nghiệp làm: Đó là xây dựng hệ thống hạ chức. Trong đó, nhân viên được quyền từ chối thăng chức, và nếu họ có [vô tình hay cố ý] không chịu đựng nổi ở cương vị mới, cho họ hạ chức mà không chịu sự kỳ thị hay trừng phạt nào.
Hoặc, cẩn trọng hơn, là nên thưởng cho nhân viên giỏi chuyên môn bằng cách tăng lương, nhưng giữ nguyên chức vụ. Các nhân viên trước khi lên bậc quản lý cần được trải nghiệm và kiểm chứng về các kỹ năng quản lý, với các hoạt động phù hợp theo từng doanh nghiệp.
Vậy, nếu bạn lỡ là một trong các quản lý được thăng chức theo nguyên lý Peter, bạn phải làm sao? Hoặc, nếu bạn đang phải làm việc với một quản lý như vậy, bạn cần ứng xử như thế nào?
Câu trả lời sẽ đến ở bài sau, kèm theo một nghịch lý và sai lầm khác!
