Những người hay gây phiền-não nhất trên trang với Chó Sói, đó thường là các bạn trẻ từ 28-32 tuổi.

Bởi vì, đối với người bình thường, đây là độ tuổi các bạn bắt đầu đạt được một số thành công nhất định. Vừa lên chức quản lý, mới mua nhà, đang tậu xe, ký hợp đồng lớn, lập gia đình, sinh con…các bạn cũng bắt đầu có kinh nghiệm nhất định, dù là về cuộc sống, hay là về ngành nghề các bạn đang làm việc.

Nên, các bạn tưởng rằng các bạn đã “nhìn thấu hồng trần”. Các bạn nghĩ các bạn đã biết hết bản chất cuộc sống, và cách làm đang đem lại thành công cho các bạn chính là cách làm đúng đắn nhất, nên làm nhất trong đời!

Thật không may, sự thật rốt cuộc lại khác.

Bởi vì, đó không phải là cách nghĩ của những người trưởng thành.

Khi bạn trưởng thành [hơn], bạn sẽ nhận ra, có rất nhiều cách đúng trên đời. Cách của bạn có thể đúng với bạn, nhưng không đúng với người khác. Bạn biết thế giới không chỉ có đúng-sai, nó còn có đúng-đúng. Bạn sẽ hiểu “hồng trần”, theo kiểu có rất nhiều “hồng trần” khác xung quanh bạn, và bạn luôn phải học hỏi từ đó.

Khi bạn trưởng thành [hơn], bạn sẽ nhận ra, kinh nghiệm của bạn có thể đúng hôm nay, vì nó đã đúng hơn mấy chục năm cuộc đời, nhưng có thể sai vào ngày mai. Thậm chí đã sai vào ngay hôm nay. Bạn sẽ không “dán nhãn” những kinh nghiệm sống của bạn, theo kiểu “nhà nước là vậy”, “dân kinh doanh là vậy”, “phụ huynh là vậy”, hay thậm chí “Gen Y, Gen Z… là vậy”, chỉ bởi vì bạn làm việc được với một số quan chức nhà nước, hay một số phụ huynh, hay một số nhân viên, hoặc một số đồng nghiệp. Bạn nhận ra, kinh nghiệm là thứ không phải lúc nào cũng hữu dụng. Nó có thể [đã từng] hữu dụng, nhưng cũng là thứ có thể giết-chết bạn, nếu bạn không thay đổi.

Thế nên, trưởng thành hơn, nghĩa là đầu óc luôn rộng mở, và ngày càng rộng mở hơn. Chó Sói hay nói với mọi người, theo thời gian, chỉ có hai dạng người-già: Dạng người càng già càng thông thái, càng mong muốn học hỏi nhiều hơn. Thường xuyên kiểm tra những điều mình đã biết, sâu sắc hơn nữa, và không ngừng học thêm cái mới.

Dạng người còn lại, là càng già càng “lầy”. Càng giỏi biện hộ, càng nhiều lý do. Càng thoái thác trách nhiệm cá nhân, trì trệ, và khi có vấn đề gì đó xảy ra, sẽ lấy tuổi tác ra để nói. Luôn cho rằng mình đã sống đủ, đã nhìn thấy hết, và cho rằng kinh nghiệm của mình là đúng nhất. Nếu không, thì cũng là do mình già rồi, nên thay đổi không còn kịp nữa. Luôn cho rằng tuổi tác chính là chỉ số cho sự khôn ngoan, mà không hiểu được rằng, có những người [tức chính họ], chỉ già đi, chứ không khôn ngoan lên chút nào.

Dạng một, mới là người trưởng thành. Như Chó Sói đã từng viết [tại chương 37 quyển 1], trưởng thành là một cuộc hành trình dài không có điểm dừng, và bạn không được phép dừng. Hãy dùng tất cả ý chí, niềm tin, nỗ lực, sự bền bỉ, tất cả khả năng và nghị lực của bạn, để trưởng thành hơn.

Còn lại, thì chỉ là chớm trưởng thành. Dùng chút ít phần kinh nghiệm có được từ thế giới nhỏ bé của mình, để định hình thế giới bao la rộng lớn ngoài kia phải sống theo ý mình, rốt cuộc chẳng học thêm được gì, mà chỉ già thêm mỗi năm. Sức khoẻ đã yếu, đầu óc tư duy còn tệ hơn.

Chó Sói hy vọng bạn không chỉ “chớm”, rồi dừng lại. Chó Sói hy vọng sẽ luôn gặp được phiên bản trưởng thành của các bạn!

#camnangchosoi #kinhnghiemdilam

Một cơ số người, tới bây giờ vẫn còn chia sẻ tấm hình so sánh “Boss vs. Leader”.

Đó quả là một sự so sánh hết sức “quê mùa” và sai bản chất.

Tất nhiên, nó đôi lúc làm cho một số nhân viên cảm thấy vui lòng và thoả mãn, khi Sếp mình (đặc biệt là chủ doanh nghiệp) làm điều gì đó bất công, bởi luận điểm “đó là làm Chủ chứ không phải làm Lãnh Đạo”.

Nghe qua tưởng đúng đắn ghê lắm, nhưng nhắc lại, đó là sự so sánh kém sang và hết sức quê mùa, sai bản chất của việc làm chủ.

Bởi vì, làm chủ đã bao gồm trọng trách lãnh đạo, và còn phải làm nhiều hơn.

Vậy, làm chủ là làm (những) gì?

Ở chương 100, chúng ta đã nói về tư duy của những người làm chủ, đó là tương quan của trục giá trị/lợi ích [so với chi phí]: Quan trọng không phải là bạn làm nhiều hay ít, mà là bạn mang lại bao nhiêu giá trị dựa trên những điều bạn làm.

Để mang lại nhiều giá trị nhất có thể, dù trong mắt bạn người chủ đang không-làm-gì, thì về bản chất, họ đang phải làm hai phần việc lớn sau đây:

• Thứ nhất, đó là thực hiện chức năng quản lý. Tất cả những việc như lập kế hoạch ngắn hạn, chấm công, trả lương, thưởng phạt… đều là các phần mục thuộc chức năng quản lý.
• Thứ hai, đó là thực hiện chức năng lãnh đạo: Xây dựng tầm nhìn cho doanh nghiệp (kể cả khi tầm nhìn thực tế và tầm nhìn lý thuyết có sự khác biệt), huấn luyện, giao việc, tạo mối quan hệ, thể hiện trách nhiệm cộng đồng…tất cả đều là các phần mục thuộc chức danh lãnh đạo.

Tất nhiên, việc liệt kê thì nhiều, nhưng nó đều thuộc các phần mục chính. Quản lý có 4 chức năng chính, lãnh đạo có 5 phần việc chính (dù tên gọi có chút khác biệt trong các chương trình huấn luyện và đào tạo, nhưng bản chất không thay đổi). Nếu bạn không mường tượng ra được Chó Sói đang nói về những chức năng hay phần việc nào, đó là lý do bạn vẫn còn tiếp tục chia sẻ tấm hình “Boss vs. Leader” kia, thậm chí khi bạn chính là “Boss”.

Hết sức “quê mùa” và sai bản chất [điều quan trọng nói 03 lần].

Cho nên, làm chủ nghĩa là vừa làm quản lý vừa làm lãnh đạo, chứ không phải một bên là làm chủ và một bên là làm lãnh đạo. Bạn có thể gặp “good boss” hoặc “bad boss”, tức họ tệ trong việc quản lý và/hoặc lãnh đạo, giống như bạn gặp “good leader” hoặc “bad leader”, tức những người giỏi hoặc tệ trong việc gây ảnh hưởng, chứ không có cái so sánh nào vớ vẩn như cái so sánh ở những dòng đầu, và đã được nhắc lại 03 lần.

Làm chủ, xét trong góc độ doanh nghiệp, còn nhiều và khó hơn là (chỉ) làm lãnh đạo!

#camnangchosoi #kinhnghiemdilam

Tất nhiên, trong phần lớn trường hợp, câu trả lời là không nên.

Nó cũng giống như việc quay lại với người [yêu] cũ, mà Chó Sói đã từng viết tại chương 22:

“Nghỉ việc cũng giống như ly hôn: Cho dù hai bên đều đồng ý tự nguyện, không phàn nàn gì, thì thường đã ra đi rồi cũng sẽ không bao giờ muốn quay lại.”

Tại sao lại như vậy?

Bởi vì, bạn ra đi khi không thể thích nghi được nữa, nó là vấn đề về bản chất. Ví dụ: bạn rời đi khi công ty trả lương không tương xứng với năng lực của bạn. Cho dù bây giờ công ty có trả lương cao hơn để bạn quay về, thì thể nào công ty đó cũng giao cho bạn khối lượng công việc nhiều hơn, rồi bạn sẽ lại được trả lương không tương xứng với năng lực [dưới một hình thức hoặc tên gọi khác] thôi.

Một là, bạn đã thực sự thay đổi. Dù đối với nhiều người, khi thời gian trôi qua và họ học được nhiều thứ hơn, họ hay nghĩ và nói rằng mình đã thay đổi, nhưng thực ra không phải vậy. Đa phần, bất chấp họ [trông có vẻ] tốt lên, đó không phải là sự thay đổi về bản chất [như trục nhu cầu ưu tiên hay các giá trị [sống] nền tảng(*)], để định hướng hành vi hay lựa chọn. Bạn chỉ thực sự thay đổi khi có một trong hai chuyện xảy ra: Bạn có “hạt”đủ lớn [đã từng được đề cập nhiều lần] hoặc, bạn trải qua một tổn thương tâm lý nghiêm trọng đến mức khiến bạn phải thay đổi cách nhìn nhận về thế giới hay niềm tin của bản thân.

Nếu không, thì phải là trường hợp hai. Trường hợp này cũng ít xảy ra, nhưng đôi khi dễ xảy ra hơn trường hợp một: Công ty cũ đổi chủ sở hữu.

Đổi chủ sỡ hữu, thì may ra công ty cũ mới thực sự thay đổi. Bạn có chút cơ hội, nếu bạn vẫn muốn về lại công ty cũ.

Nhắc lại, trong phần lớn trường hợp, câu trả lời là không nên.

———————–

(*): Nếu bạn chưa từng nghe qua những vấn đề kiểu này, thì giờ chắc bạn đã hiểu tại sao những thay đổi về bản chất rất khó xảy ra rồi phải không?!

#camnangchosoi #kinhnghiemdilam

Nếu bạn cho rằng mức lương (thu nhập) đang nhận không tương xứng với năng lực của mình, hãy thương lượng lại. Nếu thương lượng bất thành, hãy ra quyết định xem bạn có nên rời bỏ công ty hiện tại hay không.

Nếu rời bỏ, bạn có thể nói bất kì điều gì bạn muốn.

Nếu ở lại, bạn phải chọn im lặng. Đừng than phiền rằng công ty đang đối xử bất công với bạn, hay đem những điểm xấu của công ty ra chỉ trích.

Tất nhiên, bạn có thể đúng. Tất nhiên, những điểm xấu đó có thể là sự thật. Nhưng chọn ở lại một chỗ đối xử bất công hoặc có nhiều điểm xấu như vậy, mà vẫn không rời đi, lại còn suốt ngày phàn nàn, thì nó không thể hiện gì nhiều về chuyện công ty như thế nào, mà nó thể hiện về chuyện năng lực hoặc tính cách của bạn tệ như thế nào.

Ngay cả con vịt, cũng không “quang quác” nhiều như vậy!

#luong #thunhap #camnangchosoi #kinhnghiemdilam

Nếu bạn không xác định được điều bạn cần, thì bạn sẽ dễ bị cuốn theo những điều bạn muốn.

Vốn dĩ, những điều bạn muốn thì luôn bất tận.

Hãy hình dung cụ thể hơn, như “mua nhà” là việc bạn muốn, còn “chỗ ở” mới là việc bạn cần. Để có “chỗ ở”, thì có nhiều giải pháp hơn, như thuê, thuê dài hạn, chứ không nhất định phải là “mua”.

Tất nhiên, mua nhà cũng không có vấn đề gì. Nhưng nếu bạn dự định dành hơn nửa cuộc đời của mình để trả nợ mua nhà, thì bạn cần xác định lại. “Mua nhà” là thứ bạn muốn, hay là thứ bạn thực sự cần.

Tập trung vào những thứ bạn thật sự cần, sẽ làm cuộc đời bạn thêm ý nghĩa và bớt mệt mỏi hơn. Trả nợ hết nửa cuộc đời rồi mới để tiền đi du lịch, “chịu đựng” như vậy ắt phải có lý do gì đó quan trọng, đúng không?

Mà vốn dĩ, những thứ quan trọng, tự bản thân bạn phải trả lời. Đó là cuộc đời của bạn, là những thứ bạn cần, chứ không phải những thứ ba mẹ bạn, hay bạn bè bạn, hay cô dì chú bác, hay thậm chí cả người yêu của bạn, cần.

Đa phần thứ người xung quanh thường kì vọng và áp lực ở các bạn, cũng là thứ mà họ muốn, chứ không phải thứ họ thật sự cần ở bạn. Bởi vì, người-bình-thường rất ít khi biết họ cần gì. Nên họ cũng chẳng thể biết họ cần gì ở bạn.

Còn nếu những người xung quanh biết họ cần gì, và bạn cũng biết bạn cần gì, cả hai biết mình cần gì trong mối quan hệ, thì hãy chuyển qua thương lượng, nếu mối quan hệ thực sự có ý nghĩa.

Làm sao biết mình thực sự cần gì?

Điều này cần nhiều hơn một bài viết để giải đáp, nhưng gợi ý chính là tương quan giữa nhu cầu với nguồn lực, thêm vào mục đích và giá trị, đặc biệt là giá trị sống. Đó cũng là phần cốt lõi của lý trí, bên cạnh cảm xúc, để ra quyết định đúng đắn nhất.

#camnangdilam #kinhnghiemdilam #camnangchosoi #canvamuon

Thật ra, chương này có vẻ “nhẹ nhàng” so với quyển 3. Mặc dù vậy, do có nhiều bạn hỏi cũng như để xác nhận lại bản quyền, Chó Sói nhắc về một nguyên tắc được Chó Sói sáng tạo và sử dụng trong suốt những năm qua, khi nói về tiêu chuẩn để đánh giá một bài thuyết trình hiệu quả.

Đối với Chó Sói, bài thuyết trình hiệu quả cần tuân thủ theo nguyên tắc SPEAK, trong đó:

S: Simple. Bài thuyết trình hiệu quả cần đơn giản, để mọi người có thể hiểu và nhớ được. Nếu có nhiều thuật ngữ hoặc chi tiết chuyên ngành, bạn cần chuyển nó thành các ví dụ để bất cứ người bình thường [ngoài chuyên ngành] nào cũng có thể hiểu được. Trong một số trường hợp mà lời nói không có hiệu quả lắm, hãy chuyển sang dùng hình ảnh, hoặc video để minh hoạ, thay vì phải diễn giải.

P: Passionate. Bạn chỉ nên thuyết trình về chủ đề mà bạn yêu thích, bởi mọi người có thể quan sát và cảm nhận ra “năng lượng tích cực” mà bạn truyền tải trong suốt quá trình thuyết trình. Ngoài ra, do đó là chủ đề mà bạn yêu thích, bạn thường sẽ chủ động tìm hiểu các thông tin liên quan nhiều hơn, thay vì chỉ gói gọn trong nội dung được “phân công”. Điều này rất có lợi khi quá trình hỏi-đáp xảy ra.

E: Engaging. Từ này được hiểu rằng bạn phải cung cấp sự “gắn kết” cho mọi người đối với bài thuyết trình của bạn, tức tại sao mọi người lại phải lắng nghe bạn [hay chủ đề bạn đang thuyết trình], thay vì dành thời gian nghe nhạc, xem phim. Họ sẽ dùng nó để giải quyết những vấn đề gặp phải trong công việc, hay cuộc sống, như thế nào? Theo cách nào thuận tiện nhất? Đôi khi, bạn cần cung cấp điều này qua những bài kiểm tra, hoặc một vài hoạt động đơn giản cho những người tham dự, để họ hiểu hơn về “những điều họ tưởng mình đã biết”.

A: Accurate. Các trích dẫn và số liệu của bạn, cũng như các từ được sử dụng nên chính xác, từ nguồn gốc tới định nghĩa. Dù câu “ngân sách cho chương trình khoảng 160 triệu” nghe cũng chấp nhận được, thì câu “ngân sách cho chương trình là 163.527.000 VNĐ” nghe thuyết phục và chính xác hơn, dễ nhận được sự tin tưởng hơn rất nhiều.

K: Kind. Trong rất nhiều tình huống, bài thuyết trình có giá trị bởi vì nó chỉ những điểm sai lầm của người khác, những điều người khác chưa làm được, và cách bạn khắc phục các sai lầm đó. Do vậy, nhiều thời điểm, nó khiến mọi người khó chịu, vì “sự thật mất lòng”. Do đó, bạn cần chỉ ra điểm sai của mọi người, theo một cách lịch sự và tử tế nhất có thể. Người nghe đôi lúc có thể nổi nóng [vì bị động chạm vào “cái tôi”, hay thể diện], nhưng bạn luôn phải hành xử một cách lịch sự nhất trong suốt thời gian thuyết trình [lưu ý, lịch sự chứ không phải “thảo mai”!].

Nguyên tắc SPEAK, mở rộng ra, là tiêu chuẩn mà bạn có thể luôn dùng để cân nhắc trước mỗi lần phát ngôn, giúp giao tiếp hiệu quả hơn. Nó đặc biệt có thể kết hợp với mô hình EAR, trong việc lắng nghe, để phát huy hiệu quả của cả hai quá trình quan trọng trong cuộc sống.

#camnangdilam #kinhnghiemdilam #camnangchosoi #nguyentacspeak