Để có câu trả lời đúng đắn nhất, như thường lệ, chúng ta cần đi ngược tìm về định nghĩa của chính trị. Dù có nhiều cách triển khai khác nhau và khác biệt đôi lúc ở một số hệ thống, tất cả học giả [nhà kinh tế, triết gia…], đều đồng tình về khía cạnh định nghĩa này của “chính trị”: chính trị là các hoạt động nhằm tìm kiếm những khả năng thực hiện đường lối và những mục tiêu đã đề ra nhằm thỏa mãn lợi ích. Chính trị là lợi ích, là quan hệ lợi ích và là đấu tranh cho lợi ích. Chính trị là biểu hiện tập trung của kinh tế. Mở rộng hơn nữa, chính trị là hoạt động của con người nhằm làm ra, gìn giữ và điều chỉnh những luật lệ chung mà những luật lệ này tác động trực tiếp lên cuộc sống của những người góp phần làm ra, gìn giữ và điều chỉnh những luật lệ chung đó.
Từ định nghĩa, chúng ta sẽ thấy được ngay vấn đề. Nếu bạn đang mở doanh nghiệp, thì tức là bạn đang làm kinh tế, cũng tức là, bạn đang làm chính trị. Việc tiêu diệt chính trị, cũng tức là tiêu diệt kinh tế, nghĩa là bạn đang điều hành doanh nghiệp, nhưng lại muốn giết chết doanh nghiệp của mình?!
Nếu bạn ít “hạt”, tức yếu về logic, [hoặc vẫn còn ngây thơ, hay cố tình lý-tưởng-hoá], Chó Sói sẽ cho bạn thêm một ví dụ nữa.
Hãy hình dùng tình huống này: Bạn được thăng chức từ trưởng phòng lên làm giám đốc. Do vị trí trưởng phòng còn trống, bạn đang cân nhắc xem giữa anh Hà Mã và chị Ngựa Vằn, hai phó phòng hiện tại, ai là người thích hợp cho vị trí này hơn.
Anh Hà Mã đang phụ trách một team [ví dụ: facebook ads], là người có năng lực, đã làm ở công ty được 5 năm. Vợ anh thường thắc mắc vì sao anh có năng lực vậy mà hoài chưa được thăng chức, nên đây là cơ hội để anh chứng tỏ năng lực của mình với vợ con, sau 5 năm cống hiến cho công ty.
Chị Ngựa Vằn cũng đang phụ trách một team [ví dụ: google ads], là người có năng lực, đã làm ở công ty được 3 năm. Chị làm mẹ đơn thân nên cần tài chính tốt để nuôi con, và việc thăng chức này sẽ giúp chị có nền tảng tốt hơn về tài chính, để lo cho con của mình.
Khi vị trí trống được công bố, cuộc đua chỉ có hai ứng viên này. Nhưng bạn, vốn nghĩ rằng mình rất sáng-suốt, đã tuyên bố rằng, bạn là người không làm chính trị, nên không cần biết đúng sai, ai có hành động chính trị trước để lên được vị trí trống, bạn sẽ thẳng tay đuổi việc người đó.
Bạn có sáng-suốt như bạn nghĩ không?
Bất chấp bạn nghĩ bạn giỏi, hay bạn đang nghĩ gì, thì tuyên bố “ai có hành động chính trị trước” của bạn, chính là một hành động chính trị, vì nó đang phục vụ cho lợi ích của bạn. Nên, tuyên bố rằng bạn “không làm chính trị”, thực ra là một tuyên bố hài-hước, vì bạn không hiểu rõ “chính trị” nghĩa là gì. Đứng ở vị trí càng cao, mà càng không hiểu rõ bản chất vấn đề, đối với Chó Sói là một việc hết sức đáng quan ngại. Chó Sói hiểu rằng bạn có ý tốt [bạn đang muốn nói về chính trị kiểu xấu xa theo định nghĩa riêng của bạn cơ], và nhiều người chắc đang ngưỡng mộ ý tốt của bạn về việc xây dựng một công sở không chính trị kiểu Utopia (*). Nhưng ngưỡng mộ ý tốt thì cũng được, và tuỳ lựa chọn của mỗi người, bạn vẫn chắc chắc không thể được xem là người giỏi về bản chất, tư duy logic hay lập luận được!
Hãy hình dung tiếp sự sáng-suốt của bạn:
Anh Hà Mã sẽ tiến hành họp team, để củng cố năng lực làm việc, và vận động mọi người ủng hộ anh. Chưa cần bàn việc anh bày “team” làm chuyện gì xấu xa, anh chỉ hy vọng được ủng hộ về mặt tinh thần để tiếp tục giành lấy cơ hội. Vậy, đây là một kiểu hành động chính trị. Anh không làm gì xấu, anh đang làm “chính trị” đúng. Nhưng như tuyên bố đầy sáng-suốt của bạn, bạn đâu có phân biệt đúng sai, ai có hành động chính trị trước là bạn đuổi thôi mà. Vậy là bạn sẽ đuổi anh Hà Mã?
Rồi nếu chị Ngựa Vằn cũng họp team tương tự, và bàn thảo về chuyện này, cùng một lúc với anh Hà Mã, bạn sẽ đuổi luôn chị Ngựa Vằn?
Vậy bạn có hiểu, người đang tạo “thị phi” nhất lúc này, là ai không? Người đang khiến cho mọi chuyện “chính trị” hơn, và thậm chí “ngu ngốc” hơn, là ai không?
Và nếu bạn không làm vậy?
Vậy tuyên bố ban đầu của bạn là gì? Bạn có hiểu nó sẽ dẫn đến chuyện gì không? Bạn có hiểu logic của điều bạn nói, với chuyện bạn buộc phải làm, để cân nhắc về bản chất của nó không?
Bạn thực sự xuất-chúng như bạn nghĩ?
Và nếu ai đó vẫn đang nói những điều kỳ-dị như vậy với bạn, mà bạn vẫn nghĩ họ xuất-chúng? Chúc mừng bạn (!), Chó Sói hy vọng bạn dành thêm thời gian để “tưới nước” về tư duy logic và lập luận bản chất.
(Còn tiếp)
(*): Utopia là thuật ngữ chỉ một nơi mà mọi người sống với nhau bình đẳng, không có tư hữu, không có giàu nghèo, không có lợi ích, không có mâu thuẫn, tất cả cùng lao động và cùng hưởng hạnh phúc.
#camnangchosoi #kinhnghiemdilam
